Share This Article
Choć implantologia to jeden z najszybciej rozwijających się działów stomatologii, to jednak historia implantów zębowych sięga już III tysiąclecia p.n.e. Pierwsze próby uzupełniania braków zębowych przeprowadzano bowiem w starożytnych Chinach, Rzymie, a także w społeczeństwie Majów i wśród ludów Bliskiego Wschodu.
Estetyczne i kompletne uzębienie było świadectwem wysokiej pozycji społecznej, zdrowia i siły już w czasach bardzo odległych. W III i II tysiącleciu p.n.e. w Chinach próbowano uzupełniać braki zębowe za pomocą specjalnie oszlifowanych kołków bambusowych. Niektóre mumie z okresu starożytnego Egiptu odkryte przez archeologów posiadały implanty zębowe wykonane z kości słoniowej i metali szlachetnych, mocowane w jamie ustnej przy pomocy złotych nici. Opisy zabiegów implantologicznych można znaleźć w dokumentach pochodzących z czasów starożytnego Rzymu – podobnie jak w Egipcie, zęby stabilizowano w jamie ustnej przy pomocy nici. Pierwsze próby wprowadzania sztucznych zębów od razu po usunięciu tych zepsutych lub utracie naturalnych najprawdopodobniej przeprowadzali jednak Majowie. Implanty wykonywali z muszli lub skał (obsydian, żad) i przywiązywali nicią do zębów sąsiadujących.
Jak udoskonalano implantologię?
W kolejnych wiekach ludzkość opracowywała coraz to doskonalsze metody uzupełniania luk w naturalnym uzębieniu. Dziedzina ta znalazła się w kręgu zainteresowań najwybitniejszych umysłów swoich czasów, m.in. uznawanego za ojca współczesnej chirurgii arabskiego lekarza Abulacisa oraz słynnego chirurga epoki renesansu Ambroise’a Paré. Dość makabryczne mogą wydawać się współcześnie eksperymenty transplantologiczne przeprowadzane w XVIII w. przez Szkota Johna Huntera, który wprawiał przedstawicielom brytyjskiej arystokracji zęby pochodzące od tamtejszej biedoty.
Historia implantologii w XX wieku
XX w. przyniósł szybki rozwój nowoczesnych metod implantologii. W 1913 r. amerykański dentysta Edward J. Greenfield użył po raz pierwszy cylindrycznych wszczepów irydowo-platynowych, które wrastały się do tkanki kostnej. Już po II wojnie światowej we Włoszech i Francji podejmowano próby wszczepiania pacjentom implantów wykonanych z tantalu oraz stopu chromu i kobaltu.
Per-Ingvar Branemark – ojciec współczesnej implantologii
Przełomem dla implantologii okazało się jednak odkrycie szwedzkiego ortopedy Per-Ingvara Branemarka. W 1952 r. przeprowadził on eksperyment, polegający na wprowadzeniu tytanowego cylindra do kości udowej królika. Przy pomocy mikroskopii przyżyciowej, pozwalającej na obserwację żywych tkanek oraz osadzonego w metalu narzędzia optycznego prowadził stałą kontrolę znajdującego się w kości cylindra. Po pewnym czasie zauważył, że tytanowy cylinder zrósł się z kością w niespotykany dotąd sposób. Zjawisko to określono mianem osteointegracji.
W 1965 r. Per-Ingvar Branemark przeprowadził pierwszy zabieg implantologiczny z wykorzystaniem implantów zębowych wykonanych z tytanu, a po kilku miesiącach, gdy tytan zrósł się z kością, wykonał na nich uzupełnienia protetyczne. W latach 70. rozpoczęto produkcję implantów zębowych na szerszą skalę, a w 1978 r. szwedzkie ministerstwo zdrowia oraz Amerykańska Agencja ds. Żywności i Leków wyraziły oficjalną zgodę na ich stosowanie.
Choć współczesne systemy implantologiczne są ciągle udoskonalane i modyfikowane, to jednak podstawą ich zastosowania jest odkrycie Branemarka, zaś implanty zębowe są uważane za najbardziej naturalny i trwały sposób na uzupełnianie luk w naturalnym uzębieniu.
