Share This Article
Choć implanty zębowe są skutecznym i trwałym sposobem na uzupełnianie luk w naturalnym uzębieniu człowieka, to jednak nie są one rozwiązaniem dla każdego. Istnieje bowiem sporo przeciwwskazań – zarówno bezwzględnych, jak i względnych – do przeprowadzania leczenia implantologicznego.
Leczenie implantologiczne z roku na rok zyskuje na popularności – do gabinetów stomatologicznych zgłasza się coraz więcej pacjentów, którzy chcą w ten sposób zadbać o funkcjonalność i estetykę swojego narządu żucia. Nie ma żadnych wątpliwości, że implanty zębowe są obecnie najbardziej trwałym sposobem na uzupełnianie luk w naturalnym uzębieniu, a samo leczenie – poprzedzone kompleksową diagnostyką, prowadzone przez doświadczonego specjalistę i we współpracy ze zmotywowanym, przestrzegającym zaleceń pacjentem – nie jest obarczone ryzykiem poważnych, zagrażających zdrowiu powikłań.
Należy mieć jednak świadomość, że implanty zębów nie są rozwiązaniem dla każdego. Podobnie jak każdej innej procedury medycznej (nie tylko stomatologicznej), również implantacji nie wykonuje się u wszystkich pacjentów. Warto więc znać najczęściej występujące przeciwwskazania bezwzględne i względne do leczenia implantologicznego.
Leczenie implantologiczne a wiek pacjenta
Najogólniej można stwierdzić, że implanty zębowe to rozwiązanie dla osób dorosłych, powyżej 18. roku życia, u których zakończył się rozwój kości szczęki i żuchwy, przy czym 18. rok życia jest granicą umowną – u niektórych rozwój kostny kończy się wcześniej, a u innych później, około 20. roku życia. Na pewno jednak implantów zębowych nie wszczepia się u dzieci i młodzieży w okresie dojrzewania.
Pewnym zagrożeniem dla skuteczności leczenia implantologicznego może być też podeszły wiek pacjenta. Wraz z postępującym w naturalny sposób procesem starzenia zmienia się ilość i jakość tkanki kostnej – nie wykluczając kości szczęki i żuchwy. Do tego dochodzą również pewne typowe dla podeszłego wieku choroby ogólnoustrojowe oraz przyjmowanie niektórych leków, co także nie pozostaje bez wpływu na przebieg procesu osteointegracji, czyli zrastania się implantu z kością. Podeszły wiek nie jest co prawda bezwzględnym przeciwwskazaniem do leczenia implantologicznego, ale wymaga dokładniejszych konsultacji, dodatkowych badań, a także jest czynnikiem zwiększającym ryzyko niepowodzenia terapii.
Czy bruksizm jest przeciwwskazaniem do implantów zębowych?
Bruksizm – czyli mimowolne, nieświadome zgrzytanie i zaciskanie zębów – to, według różnych szacunków, problem nawet 1,7 mld ludzi na całym świecie. Ma on wieloczynnikowe, zróżnicowane podłoże – wśród jego możliwych przyczyn znajduje się m.in. przewlekły stres, zaburzenia okluzji, palenie papierosów, czynniki genetyczne oraz przyjmowanie niektórych leków.
Bruksizm jest jednym z przeciwwskazań do leczenia implantologicznego – stałe naciski oraz patologiczne siły powstające podczas zaciskania zębów mogą prowadzić do mikrouszkodzeń zarówno w strukturze implantu, jak i osadzonego na nim uzupełnienia protetycznego. Zostało to potwierdzone w badaniach – jak ustalili naukowcy z Uniwersytetu w Malmo, ryzyko niepowodzenia leczenia implantologicznego u pacjentów z bruksizmem jest aż trzykrotnie wyższe niż u pacjentów zdrowych.
Implanty a stan zdrowia jamy ustnej
Przeciwwskazaniem do wszczepienia implantów zębowych jest zły stan zdrowia jamy ustnej – w szczególności obecność próchnicy oraz stanów zapalnych przyzębia. Są to schorzenia o podłożu bakteryjnym, a szkodliwe drobnoustroje mogą szybko zainfekować okolice wszczepu, prowadząc do zakażenia i uniemożliwiając prawidłowe gojenie. Dlatego przed leczeniem implantologicznym konieczne jest opracowanie wszystkich ubytków próchnicowych, terapia ewentualnych stanów zapalnych przyzębia, a także profesjonalna higienizacja, pozwalająca na usunięcie złogów kamienia i osadu nazębnego (w nich również bytują szkodliwe bakterie).
Warto pamiętać, że implantów zębowych nie wszczepia się również u pacjentów, którzy zaniedbują higienę jamy ustnej, nie wykazują motywacji do jej poprawy, nie odwiedzają regularnie dentysty itp. Prawidłowa domowa higiena, wizyty kontrolne i niedopuszczanie do rozwoju próchnicy oraz chorób przyzębia to bardzo ważne czynniki wpływające na skuteczność leczenia implantologicznego. Zaniedbania w tym zakresie mogą prowadzić nawet do utraty implantu.
Implanty zębów a zaburzenia i choroby ogólnoustrojowe
Na liście przeciwwskazań do wszczepienia implantu zęba znajdują się także różne zaburzenia układowe, choroby poszczególnych narządów i schorzenia ogólnoustrojowe. Zalicza się do nich między innymi:
- zaawansowana osteoporoza – czyli choroba występująca głównie u kobiet w wieku pomenopauzalnym, prowadząca do osłabienia i kruchości kości, a także ich patologicznych złamań,
- nieunormowana cukrzyca – w jej przebiegu dochodzi do upośledzenia procesów gojenia oraz produkcji kolagenu, co wpływa na proces osteointegracji, większe jest również ryzyko wystąpienia infekcji w okolicy wszczepu,
- zaburzenia krzepnięcia krwi – mogące powodować zwiększone, trudne do zatrzymania krwawienie podczas zabiegu wszczepienia implantu,
- choroba nowotworowa (wraz z chemioterapią i radioterapią) – wykluczająca leczenie implantologiczne ze względów ogólnych – wymaga ono dobrych warunków zdrowotnych, a z drugiej strony mogłoby osłabiać organizm walczący z nowotworem,
- zakażenie wirusem HIV / AIDS – w przebiegu tych schorzeń dochodzi do osłabienia układu odpornościowego oraz upośledzenia procesów gojenia, u pacjentów nie następuje również integracja implantu z kością,
- niektóre schorzenia psychiczne – zwłaszcza w okresie nasilenia objawów oraz z występującymi zaburzeniami zachowania, okresami otępienia, nieradzenia sobie z codziennymi czynnościami życiowymi itp.
Oczywiście należy mieć świadomość, że część tych chorób jest bezwzględnym przeciwwskazaniem do leczenia implantologicznego – np. pacjenci ze zdiagnozowaną, leczoną cukrzycą i zmotywowani do współpracy ze stomatologiem mogą poddać się takiej terapii, podobnie jak osoby z zaburzeniami psychicznymi – pod warunkiem, że choroba jest zdiagnozowana, ustabilizowana lekami, a pacjent znajduje się pod opieką psychiatry.
Papierosy, alkohol, narkotyki – używki a implanty zębów
Przeciwwskazaniem do leczenia implantologicznego jest stosowanie przez pacjenta używek, takich jak papierosy oraz alkohol, jak również przyjmowanie narkotyków. Dym papierosowy zawiera kilka tysięcy szkodliwych substancji, które negatywnie wpływają na stan błony śluzowej jamy ustnej, upośledzają gojenie tkanek dziąseł i kości (zarówno fazę zapalną, proliferacyjną, jak i etap mineralizacji). U nałogowych palaczy obserwuje się nasiloną resorpcję kości wyrostka zębodołowego, a nikotyna znajdująca się w tytoniu działa obkurczająco na ściany naczyń krwionośnych i zmniejsza przepływ krwi. Toksycznie na tkanki jamy ustnej działa także alkohol – niszczy on komórki błon śluzowych, zaburza procesy gojenia, uszkadza naczynia krwionośne i powoduje procesy zapalne w tkankach.
U osób przyjmujących narkotyki – obok całego spektrum niekorzystnych, destrukcyjnych dla zdrowia organizmu (w tym jamy ustnej) działań substancji odurzających – dochodzi jeszcze negatywny wpływ na psychikę, zdolności poznawcze i codzienne zachowania, w tym motywację do współpracy z lekarzem oraz utrzymywanie prawidłowej higieny jamy ustnej. Dlatego u pacjentów przyjmujących narkotyki, dopóki nie zerwą z nałogiem i nie podejmą odpowiedniej terapii, nie przeprowadza się leczenia z zastosowaniem implantów zębowych.
Jak widać, lista przeciwwskazań do implantacji jest dość długa, przy czym – jak już wspomniano – nie każdy czynnik całkowicie i na zawsze uniemożliwia podjęcie takiego leczenia. Decyzję, po konsultacjach, wywiadzie z pacjentem, zapoznaniu z dotychczasową dokumentacją i szczegółowych badaniach, zawsze podejmuje lekarz dentysta.
